ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย

beesigner@gmail.com

5 years ago

โดย ผศ.ดร.ยุทธนา ศรีสวัสดิ์ อาจารย์ประจำวิชากฎหมายภาษีอากร

คำนวณ หัก ณ ที่จ่าย

โปรแกรมคำนวณภาษีหัก ณ ที่จ่าย และภาษีมูลค่าเพิ่ม

การหักภาษี ณ ที่จ่าย หรือที่เรียกเต็มๆ ว่า ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย เป็นมาตรการสำหรับเก็บภาษีล่วงหน้าบางส่วนตอนที่คุณรับเงิน ซึ่งโดยทั่วไปแม้จะถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไปแล้ว ก็ไม่ได้หมายความว่า คุณไม่มีหน้าที่ต้อง ยื่นภาษี อีกต่อไปแล้ว เพราะยังไม่ถือว่าเป็นภาษีสุดท้าย

ทั้งนี้ การจ่ายเงินบางกรณีกฎหมายจะกำหนดให้คนที่จ่ายเงินมีทำหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่ายตอนที่คุณรับเงินด้วย แล้วค่อยนำเงินภาษีนั้นนำส่งกรมสรรพากรอีกที ในขณะที่การจ่ายเงินบางกรณีกฎหมายก็ไม่ได้กำหนดหน้าที่ให้คนจ่ายเงินต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับตัวบุคคลและประเภทของเงินที่จ่าย¹

อนึ่ง หากจำนวนเงินที่ต้องจ่ายตามสัญญาทั้งหมดไม่ถึง 1,000 บาท (999.99 บาทลงมา) กฎหมายไม่บังคับให้ต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย แต่ถ้ามีจำนวนเงินที่ต้องจ่ายตามสัญญาทั้งหมดตั้งแต่ 1,000 บาทขึ้นไป กฎหมายจะบังคับให้ผู้จ่ายเงินต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย แม้ว่าสัญญานั้นแบ่งงวดการจ่ายแต่ละครั้งไม่ถึง 1,000 บาทก็ตาม²

อย่างไรก็ดี ผู้รับเงินจะได้รับ หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย (ใบ 50 ทวิ) เพื่อเป็นหลักฐานสำหรับการเสียภาษีด้วย

หักภาษี ณ ที่จ่ายไปทำไม?

การหักภาษี ณ ที่จ่ายเป็นการทยอยจ่ายภาษีล่วงหน้า ซึ่งจะช่วยให้คุณไม่ต้องรับภาระภาษีเป็นเงินก้อนพอถึงเวลายื่นภาษีจริงๆ เพราะมีการจ่ายภาษีล่วงหน้าไปบางส่วนแล้ว จึงเป็นเครดิตสำหรับคำนวณภาษีได้³

ในกรณีที่คุณถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายเกินกว่าภาระที่คุณต้องจ่ายจริง เช่น คุณมีภาระต้องจ่ายภาษีตอนยื่นภาษี 5,000 บาท แต่ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายตอนรับเงินไป 6,000 บาท แสดงว่าคุณจ่ายภาษีเกินไป 1,000 บาท แบบนี้คุณก็มีสิทธิขอเงินคืนภาษี 1,000 บาท ที่จ่ายเกินไปได้ แต่ต้องรีบยื่นภาษีเพื่อขอคืนภาษีภายใน 3 ปีนับจากวันสุดท้ายที่ครบกำหนดยื่นภาษี⁴

อีกเหตุผลของการหักภาษี ณ ที่จ่าย คือ เป็นการการันตีให้ภาครัฐว่าจะเก็บภาษีจากประชาชนได้แน่นอนเพราะหักภาษีทันทีขณะที่คุณมีเงินจ่าย

ทั้งนี้ ข้อมูลการถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย จะถูกส่งเข้าไปบันทึกอยู่ในระบบของกรมสรรพากรเป็นรายเดือน ดังนั้น กรมสรรพากรจึงมีข้อมูลการถูกหักภาษี ณ ท่ีจ่ายของผู้มีเงินได้ทุกคนครบถ้วน หากผู้เสียภาษียื่นแบบแสดงรายได้ไม่ครบถ้วน เจ้าหน้าที่สรรพากรจึงทราบเพราะตรวจสอบโดยอ้างอิงจากข้อมูลภาษีหัก ณ ที่จ่ายที่อยู่ในระบบอีกทางนึงด้วย

ภาษีหัก ณ ที่จ่ายกรณีจ่ายเงินเดือนพนักงาน

อ่านเพิ่ม วิธีคำนวณภาษีหัก ณ ที่จ่ายอย่างละเอียดสำหรับการจ่ายเงินเดือนพนักงาน

ในกรณีที่ต้องจ่ายค่าจ้างในรูปของเงินเดือน (เงินได้ประเภทที่ 1) ให้พนักงาน จะใช้วิธีคำนวณภาษีหัก ณ ที่จ่ายแต่ละเดือนโดยให้ คำนวณภาษี ของพนักงานแต่ละคนที่น่าจะเกิดขึ้นตลอดทั้งปีโดยคำนวณจากเงินเดือนที่จะได้รับทั้งปี รวมถึง ค่าใช้จ่าย และ ค่าลดหย่อน ที่แจ้งว่าจะใช้สิทธิ์ตลอดทั้งปี เมื่อได้ค่าภาษีแล้ว จึงค่อยนำมาหารเฉลี่ยตามจำนวนงวดที่จ่าย⁵

ค่าภาษีที่คํานวณได้ ÷ จํานวนงวด = ภาษีหัก ณ ที่จ่าย

เช่น คำนวณค่าภาษีทั้งปีแล้วได้ ฿12,000 โดยจ่ายเงินเดือนเป็นรายเดือน ดังนั้น ตลอดทั้งปีจึงมีการจ่ายเงินเดือน 12 งวด ทำให้ทุกๆ เดือนต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย เดือนละ ฿1,000 เป็นต้น

ภาษีหัก ณ ที่จ่ายกรณีอื่นๆ ของบุคคลธรรมดา

ในกรณีที่บุคคลธรรมดาที่อยู่ในประเทศไทยได้รับเงินประเภทต่างๆ อาจถูกหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายในกรณีตัวอย่างดังต่อไปนี้ เช่น

เงินได้	อัตราภาษีหัก ณ ที่จ่าย	เลือกให้ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายเป็นภาษีเสร็จเด็ดขาด โดยไม่ต้องนำมายื่นภาษีอีก (Final Tax)
1. ค่าบริการที่มาจากการประกอบธุรกิจ (เงินได้ประเภทที่ 8)	3%⁶	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
2. ค่าเช่าทรัพย์สิน	5%⁷	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
3. เงินค่าวิชาชีพอิสระ	3%⁸	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
4. ค่าตัวนักแสดงสาธารณะ	5%⁹	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
5. รางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาล	ไม่ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายเพราะไม่ต้องเสียภาษีเงินได้¹⁰ แต่จะต้องเสียอากรแสตมป์ตอนขึ้นรางวัลในอัตรา 1 บาท สำหรับรางวัลทุกๆ 200 บาท¹¹ (ประมาณ 0.5% ของเงินรางวัล)	✓ ได้รับยกเว้นภาษีอยู่แล้ว¹² จึงไม่ต้องนำมายื่นภาษีอีก
6. รางวัลจากการประกวด การแข่งขัน การชิงโชค หรือการอื่นใดที่มีลักษณะทำนองเดียวกัน (เช่น ลุ้นโชคใต้ฝา)	5%¹³	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
7. ค่าจ้างทำของที่เข้าลักษณะค่ารับเหมาทั้งค่าแรงและค่าของ (เงินได้ประเภทที่ 7) และค่าจ้างทำของที่เป็นการประกอบธุรกิจ (เงินได้ประเภทที่ 8)	3%¹⁴	เลือกไม่ได้ ต้องนำไปยื่นภาษีด้วย
8. เงินปันผล	10%¹⁵	✓ ปล่อยให้ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเป็นภาษีเสร็จเด็ดขาด โดยไม่ต้องยื่นภาษีก็ได้¹⁶
9. ดอกเบี้ยเงินกู้ทั่วไป / ดอกเบี้ยเงินฝากที่ต้องเสียภาษี	15%¹⁷	✓ ปล่อยให้ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเป็นภาษีเสร็จเด็ดขาด โดยไม่ต้องยื่นภาษีก็ได้¹⁸
11. เงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ที่เป็นมรดกหรือได้มาโดยมิได้มุ่งในทางการค้าหรือหากำไร	ตามอัตราภาษีเงินได้¹⁹	✓ ปล่อยให้ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเป็นภาษีเสร็จเด็ดขาด โดยไม่ต้องยื่นภาษีก็ได้²⁰
12. เงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ที่มุ่งทางการค้าหรือหากำไรทั่วไป	ตามอัตราภาษีเงินได้²¹	✓ ปล่อยให้ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเป็นภาษีเสร็จเด็ดขาด โดยไม่ต้องยื่นภาษีก็ได้²²

เรื่องที่มักเข้าใจผิดบ่อย

คนทั่วไปมักเข้าใจผิดว่าตัวเองมีรายได้แล้วถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไปตอนรับเงิน หมายความว่าตัวเองทำหน้าที่เสียภาษีตามกฎหมายครบถ้วนแล้ว เลยไม่ยื่นภาษี ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง เพราะโดยปกติการหักภาษี ณ ที่จ่ายจะยังไม่ถือว่าเป็นภาษีสุดท้ายแต่เป็นเพียงการจ่ายภาษีล่วงหน้าบางส่วนเท่านั้น ซึ่งหลายคนยังเข้าใจผิดอยู่มากโดยเฉพาะตอนรับรางวัลลุ้นโชคต่างๆ คิดว่าถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย 5% แล้วจบเลย

ดังนั้น โดยทั่วไปต่อให้ถูกหักภาษี ณ ที่จ่ายไปแล้ว คุณยังมีหน้าที่ต้องยื่นภาษีตามกฎหมายอยู่ เว้นแต่ว่าเงินได้ของคุณจะเข้าข่ายได้รับยกเว้นให้ภาษีหัก ณ ที่จ่ายเป็นภาษีสุดท้ายไม่ต้องยื่นภาษีก็ได้ เช่น เงินปันผลจากหุ้น/กองทุนรวม ดอกเบี้ย เงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ เป็นต้น

อ้างอิง

^
มาตรา 50 ประมวลรัษฎากร
^
ข้อ 12/7 คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป. 4/2528 เรื่อง สั่งให้ผู้จ่ายเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40 แห่งประมวลรัษฎากร มีหน้าที่ หักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย
^
มาตรา 60 ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 63 ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 50(1) ประมวลรัษฎากร, คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ป. 96/2543
^
ข้อ 12/1(1) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
ข้อ 6(1) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
ข้อ 7(1) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
ข้อ 9(2)(ข) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
มาตรา 42(11) ประมวลรัษฎากร
^
ลักษณะแห่งตราสาร 28 (ก) บัญชีอากรแสตมป์ ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 42(11) ประมวลรัษฎากร
^
ข้อ 9(1) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
ข้อ 8(1) คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ท.ป.4/2528
^
มาตรา 50(2)(จ) ประมวลรัษฎรกร
^
มาตรา 48(3) วรรคท้าย ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 50(2)(ก) ประมวลรัษฎรกร
^
มาตรา 48(3) ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 50(5) ประมวลรัษฎรกร
^
มาตรา 48(4) ประมวลรัษฎากร
^
มาตรา 50(5)(ข) ประมวลรัษฎรกร
^
มาตรา 3 พระราชกฤษฎีกาฯ (ฉบับที่ 376) พ.ศ. 2544, ข้อ 8 คำสั่งกรมสรรพากร ที่ ป. 100/2543