iTAX กลับมารีวิวแบบฟอร์มภาษีให้ผู้เสียภาษีเป็นประจำต่อเนื่องทุกปี ปีนี้เรามาดูความเปลี่ยนแปลงกันว่าแบบฟอร์ม ภ.ง.ด.90/91 ปีภาษี 2563 ต่างจากปีที่แล้วอย่างไรบ้าง เพื่อผู้เสียภาษีอย่างเราจะได้เตรียมตัว ยื่นภาษี ได้อย่างถูกต้องเช่นเคย
1. ค่าลดหย่อนเก่าหายไปนับสิบรายการ
ค่าลดหย่อนปี 2562 ถูกยกเลิกไปหลายรายการ ซึ่งมีตั้งแต่ค่าลดหย่อนยอดนิยมอย่างกองทุนรวม LTF และค่าลดหย่อนชั่วคราวเฉพาะปี 2562 ได้แก่ เที่ยวเมืองรอง/เมืองหลัก ค่าซ่อมรถ/ซ่อมบ้านจากเหตุน้ำท่วมใหญ่ อุปกรณ์การศึกษาและกีฬา เงินลงทุนธุรกิจ Startup และค่าลดหย่อนบ้านหลังแรก 2562
ส่วนค่าลดหย่อนช้อปช่วยชาติ ค่าซื้อหนังสือ สินค้า OTOP ของปี 2562 นั้นถูกแปลงสภาพมาเป็นค่าลดหย่อนช้อปดีมีคืน ปี 2563 โดยมีวงเงินลดหย่อนสูงสุด 30,000 บาท แต่มีข้อสังเกตว่าช้อปดีมีคืนต้องแยกกรอก 3 รายการ ได้แก่ ค่าซื้อสินค้าที่เสีย VAT, ค่าซื้อหนังสือ/e-book และสินค้า OTOP
โดยภาพรวม ค่าลดหย่อนปี 2563 จึงหายไปนับสิบรายการ
สำหรับค่าลดหย่อนใหม่ 2563 นี้ หลายคนนึกถึงกองทุนรวม SSF และ SSFX ก็ได้เพิ่มมาในแบบฟอร์มค่าลดหย่อนแล้ว และมีข้อสังเกตว่ามีข้อความกำกับไว้ชัดเจนว่าเป็น ‘SSF’ และ ‘SSF (พิเศษ)’ ซึ่งเป็นความเปลี่ยนแปลงที่ดีเพราะทำให้สังเกตได้ง่ายขึ้น ต่างจาก RMF ที่ไม่ได้เขียนข้อความว่า ‘RMF’ กำกับไว้ ทำให้ผู้เสียภาษีบางคนต้องอ่านชื่อรายการค่าลดหย่อนข้อความภาษาไทยยาวๆ แทน
อนึ่ง มีข้อสังเกตว่าค่าลดหย่อนบ้านหลังแรก 2559 สามารถใช้ลดหย่อนภาษีได้ 5 ปี และกำลังจะหมดอายุในปี 2563 เป็นปีสุดท้าย มีความเป็นได้ว่าในปีภาษี 2564 ค่าลดหย่อนช่องนี้น่าหายไปด้วย
2. เพิ่มช่องกรอก ‘ชื่อกลาง’
ปีภาษี 2563 เป็นครั้งแรกที่แบบฟอร์มภาษีเพิ่มช่อง “ชื่อกลาง” เพื่อให้ผู้ที่มีชื่อกลางสามารถระบุเพิ่มไปได้ ซึ่งแม้คนไทยส่วนใหญ่จะไม่มีชื่อกลาง แต่การตั้งชื่อกลางก็เป็นสิทธิที่คนทั่วไปสามารถตั้งได้โดยติดต่อที่สำนักงานเขตหรืออำเภอใกล้บ้าน และสามารถนำชื่อกลางมากรอกในแบบฟอร์มภาษีได้แล้วเช่นกัน
3. เงินปันผลกองทุนรวม กลายเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 โดยสมบูรณ์
ปี 2562 มีการประกาศให้เงินปันผลจากกองทุนรวมทั่วไปตามกฎหมายหลักทรัพย์ฯ ที่ได้รับตั้งแต่วันที่ 20 สิงหาคม 2562 เปลี่ยนสถานะจากที่เคยเป็นเงินได้ประเภทที่ 8 กลายเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 ส่งผลให้เงินปันผลกองทุนรวมฯ ในปีภาษี 2562 ถูกจัดให้อยู่ 2 ประเภทขึ้นอยู่กับว่าผู้เสียภาษีได้รับเงินปันผลกองทุนรวมฯ มาวันไหน ซึ่งอาจส่งผลให้ผู้เสียภาษีสับสนเล็กน้อย
แต่เมื่อมาถึงปีภาษี 2563 ปัญหาดังกล่าวจะหายไป เนื่องจากเงินปันผลจากกองทุนรวมทั่วไปตามกฎหมายหลักทรัพย์ฯ ที่ได้รับตลอดทั้งปี 2563 มีสถานะเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 โดยสมบูรณ์แล้ว แบบฟอร์ม ภ.ง.ด.90 สำหรับปีภาษี 2563 จึงมีการปรับปรุงให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวด้วย
อย่างไรก็ดี เมื่อเงินปันผลจากกองทุนรวมทั่วไปตามกฎหมายหลักทรัพย์ฯ ทุกก้อนกลายเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 แล้ว หากนำมารวมคำนวณภาษีก็จะต้องนำเงินปันผลจากหุ้นซึ่งเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 เหมือนกันมารวมคำนวณภาษีทั้งหมดด้วย เพราะเป็นเงินได้ประเภทเดียวกัน คุณจะไม่สามารถเลือกแยก/รวมคำนวณเฉพาะกองทุนหรือหุ้นเหมือนในอดีตได้อีกแล้ว
นอกจากนี้ กองทุน LTF และ RMF ก็เป็นกองทุนรวมตามกฎหมายหลักทรัพย์ฯ ดังนั้น กำไรจากการขายจึงต้องถูกโยกจากเงินได้ประเภทที่ 8 ไปเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 ระหว่างปี 2562 ด้วยเช่นกัน เมื่อเข้าสู่ปีภาษี 2563 แบบฟอร์ม ภ.ง.ด.90 จึงย้ายช่องกรอกกำไรจากการขาย LTF และ RMF ไปเป็นเงินได้ประเภทที่ 4 ทั้งหมดด้วยเช่นกัน
ในขณะเดียวกัน ในปี 2562 ก็ได้ประกาศเปลี่ยนแปลงให้เงินปันผลจากกอง REIT และกองทุนรวมตามประกาศคณะปฏิวัติฯ ที่ได้รับตั้งแต่วันที่ 20 สิงหาคม 2562 จากเงินได้ประเภทที่ 4 ไปเป็นเงินได้ประเภทที่ 8 แทน ดังนั้น ในปี 2563 จึงทำให้เงินปันผลดังกล่าวมีสถานะเป็นเงินได้ประเภทที่ 8 โดยสมบูรณ์ ทำให้แบบฟอร์ม ภ.ง.ด.90 ต้องเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย
4. ปรับแบบฟอร์ม 2563 ต้อนรับ SSF
จุดเปลี่ยนแปลงสำคัญเพื่อรองรับ SSF ในแบบฟอร์ม ภ.ง.ด.90 มี 2 จุดด้วยกัน โดยจุดแรกคือ กำไรจากการขาย SSF ไม่ว่าจะเป็นการขายถูกเงื่อนไขหรือผิดเงื่อนไขก็ต้องแสดงลงในแบบฟอร์มด้วย ซึ่งน่าจะกลายเป็นช่องกรอกเงินได้มาตรฐานที่จะมีอยู่ในปีต่อๆ ไปด้วย
จุดสังเกตที่ 2 คือ ทั้ง ภ.ง.ด.90 และ ภ.ง.ด.91 โดยปกติจะมีช่องกรอกสำหรับเงินได้ที่ผู้เสียภาษีมีสิทธิไม่นำมารวมคำนวณภาษี แต่ใช้เป็นฐานสำหรับคำนวณเพดานสิทธิลดหย่อนได้ เช่น ดอกเบี้ยเงินฝาก เงินปันผล ที่เลือกสามารถให้หักภาษี ณ ที่จ่ายไปเลย หรือนำมารวมคำนวณภาษีกับเงินได้ประเภทอื่นก็ได้ (ซึ่งแอป iTAX รองรับการคำนวณสิทธิในส่วนนี้ให้อยู่แล้วในกรณีเลือกไม่รวมคำนวณภาษี) โดยเมื่อปีภาษี 2563 ได้ยกเลิก LTF แล้วนำ SSF มาแทนที่ ข้อความตรงช่องนี้จึงเปลี่ยนแปลงไปด้วยเช่นกัน
สรุป
โดยภาพรวมปีภาษี 2563 แล้วค่าลดหย่อนถูกลดลงไปหลายรายการ แบบฟอร์มปีภาษี 2563 ก็มีการเปลี่ยนแปลงในส่วนที่เป็นสาระสำคัญบางจุด ซึ่ง กรมสรรพากร ได้ออกคำชี้แจงวิธีการกรอกอย่างละเอียดเหมือนทุกปีที่ผ่านมา ผู้เสียภาษีจึงควรศึกษาวิธีการกรอกให้ครบถ้วนก่อนเพื่อรักษาสิทธิประโยชน์ของตัวเองได้อย่างเต็มที่
